65 Jaar geleden kwamen ca. 12.500 Molukkers vanuit Indonesië naar Nederland. Het ging om militairen van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL), schepelingen van de Koninklijke Marine, politierekruten en hun gezinsleden.
Indonesië mag zich gelukkig prijzen. Het is het enige land ter wereld van waaruit op 9 maart 2016 de totale zonsverduistering te zien zal zijn. De eclips is waar te nemen in verschillende delen van de archipel.
Op de kop af 65 jaar geleden arriveerde in Rotterdam de Kota Inten, met aan boord 900 Molukkers (of Ambonezen, zoals ze toen werden genoemd). Er zouden er dat eerste halfjaar van 1951 nog ruim 11.500 volgen, in twaalf grote scheepstransporten vanuit Java. Gezinnen waarvan de mannen – vaak van vader op zoon – hadden gediend in Nederlandse krijgsdienst: bij het KNIL (Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger) of de Koninklijke Marine.
Viering 50 jaar Molukse Wijk van 15 juli tot en met 19 juli 2015
Locatie : Molukse wijk Alphen aan den Rijn
Hoofdpodium : Dennenlaan
Pasar Sama Sama (Kraampjes): Elzenstraat
Sport & Spel attributen voor de jeugd : Goudenregenplantsoen
klik hier voor programma
De Molukken bestaan uit ruim duizend eilanden waarvan meer dan de helft onbewoond is. Op de bewoonde eilanden vind je verschillende volken met zeer uiteenlopende tradities en gewoonten. Kenmerkend in de cultuur is het scheppen van eenheid tussen bepaalde dorpen door het sluiten van bloedverbonden.
De oorspronkelijke bewoners van de Molukken zijn de Molukkers. In de loop der tijd zijn daar een aantal bevolkingsgroepen bijgekomen. Zij hebben zich voornamelijk in de kustgebieden gevestigd. Het zijn ondermeer de Buginezen, Makassaren en Javanen die later naar de Molukse eilanden zijn gekomen om een nieuw bestaan op te bouwen.
Molukkers
De originele inwoners van de Molukse archipel zijn afstammelingen van het Austropolynesische ras, een mix van de Austronesiers en Polynesiers. Ongeveer 43,5 procent van de bevolking is christelijk, 55,8 procent is moslim en de rest is hindoe en boeddhist. Hoe noordelijker hoe groter het percentage moslims, hoe zuidelijker hoe groter het percentage christenen. Er zijn meer dan 200 soorten dialecten.
De belangrijke stammen hebben hun eigen traditionele klederdracht, ceremonies en rituelen. De traditionele maatschappijen ontwikkelden gemeenschapsbanden wat betekent dat bepaalde dorpen nauw samenwerken in economische crisis en oorlogssituaties. Deze banden stammen uit de vijftiende en zestiende eeuw en kwamen voort uit een wederzijds wantrouwen. Dat wantrouwen was ontstaan nadat het christendom en de islam geintroduceerd werden in de Molukse maatschappij.
Dergelijke banden tussen dorpen werden vaak in de vorm van een bloedverbond bezegeld. Alleen door het naleven van strikte regels en principes kon men vreedzaam en eensgezind door het leven gaan. Verbonden bestonden zelfs tussen christelijke- en moslimdorpen. Een voorbeeld van de strikte regels was dat huwelijken verboden waren tussen personen die tot een bepaald verbond van dorpen. Deze huwelijksvoorschriften worden nog steeds gehanteerd, met name door Molukkers die in Nederland leven.
Cultuur Ambon
Religie
De Ambonezen zijn de bewoners van de kuststroken van het eiland Ambon. Ongeveer de helft van de Ambonese bevolking is moslim, de andere helft is protestant. De christelijke dorpen kun je van ver herkennen aan de kerktoren. De kerk en het prestige van het dorp zijn belangrijk voor de geloofsgemeenschap. Ze zijn dan ook bereid relatief veel bij te dragen aan het behoud daarvan. Sommige dorpen zijn al meer dan vijfhonderd jaar christelijk. En je hebt ook dorpen die meer dan driehonderdvijftig jaar protestant zijn. In de loop der eeuwen heeft het protestantisme zich ontwikkeld tot een essentieel onderdeel van de Ambonese identiteit.
Het christendom in Ambon is echter net als in veel andere gebieden in de archipel nauw verweven met de traditionele geloven. Dit zie je terug in de rituelen die de invloed van kwade geesten af moeten weren. Daarnaast wordt ook de hulp van de voorouders regelmatig opgeroepen.
In elk dorp is er wel een dukun die deze macht heeft. Deze wijze man kan de toekomst voorspellen, contact maken met de overledenen en zieken behandelen. Een goede dukun is in staat de oorzaak van de ziekte op te sporen en te genezen. De gaven van de dukun worden gezien als een geschenk van God. Hij dient deze niet te misbruiken. Deze rituelen hebben duidelijk hun wortels in het animisme. Ze bestaan naast het geloof in God.
Adat
De traditionele rituelen en voorschriften, ook wel adat genoemd, zijn voor een belangrijk deel verloren gegaan door de christelijke missie. De zondagse kerkdiensten, de doop, belijdenis, het Heilige Avondmaal en de christelijke begrafenis zijn in de plaats gekomen van oude tradities en rituelen. Een aantal adat-voorschriften wordt echter nog gehandhaafd. Zo mogen de functies in het dorpsbestuur alleen door bepaalde afstammelingen worden ingevuld.
De adat bepaalt ook hoe de landbouwgronden en de viswateren worden verdeeld. Ook het huwelijk kent zijn voorschriften die door de adat zijn voorgeschreven. De adat wordt gezien als een geschenk aan de voorouders door God. Je niet houden aan de adat, betekent dat je je niet houdt aan de regels van je voorouders, waarmee je onheil over je afroept. Dit kan resulteren in ongeluk, ziekte en zelfs de dood.
Pela
De meeste dorpen in de kuststreken van Ambon onderhouden een of meerdere broederschapsrelaties, die worden ook wel pela genoemd. Er zijn pelaverbonden die al eeuwen oud zijn. De eerste pelaverdragen werden waarschijnlijk gesloten om met meerdere dorpen sterker te staan tegen vijanden. Daarnaast zou het ook onderlinge oorlogen voorkomen. Ooe Ambonezen waren vroeger koppensnellers en het leven aan de kuststroken was allesbehalve zonder gevaren.
Op deze manier werden ook bepaalde dorpsvetes waar geen eind aan leek te komen op een praktische manier opgelost. Het sluiten van dergelijke broederschapsrelaties is ergens te vergelijken met de bloedbroederrelaties van de Indianen in Noord-Amerika. De voorouders die de broederschapsrelatie aangingen dronken elkaars bloed om het verbond te bevestigen. De dorpen die bij een pelaverbond zijn verplicht elkaar te helpen in tijden van nood. Pela zijn met andere dorpen betekent ook dat je niet mag trouwen met een inwoner van de andere dorpen die bij jouw pela horen.
De regels die op deze manier het huwelijk tussen inwoners van bepaalde dorpen aan banden leggen kunnen heel strikt zijn. Als een koppeltje uit twee bij elkaar horende peladorpen toch maar besluit een relatie aan te gaan dan brengt dat zeer negatieve gevolgen met zich mee. Een dergelijke relatie wordt namelijk als incestueus beschouwd waardoor je dus de nodige schande over je familie uitroept. Als de familie van de betrokkenen zich streng houdt aan de voorschriften van het pelaschap dan kunnen ze zelfs worden verstoten.
Een huwelijk zal in dat geval niet worden geaccepteerd en een dergelijk echtpaar wordt daardoor ook beperkt in haar bewegingsvrijheid aangezien ze niet zomaar in een van de betrokken peladorpen kan verblijven als daar geen toestemming voor gegeven is. Behalve huwelijksbeperkingen kan het pelaschap ook economische voordelen met zich meebrengen. Zo kunnen bij elkaar horende peladorpen elkaar privileges geven op het verbouwen van bepaalde landbouwgronden of het vissen in bepaalde wateren.
Kunst
De kunstvormen van de Molukken zijn vooral vormen van ambachtskunst. Als sinds lange tijd maken Molukkers houten objecten die dienden om de voorouders te eren. Veelal gaat het om mensachtige houten beeldjes die je op verschillende plekken kon neerzetten. Je kon zo’n beeldje voor de ingangspoort van het dorp plaatsen, op de voorkant van een boot of bij heilige locaties. Er zijn ook vormen van aardewerk die voornamelijk uit het zuidoosten van de Molukken stammen.
In dit gebied is namelijk het belangrijkste bestanddeel, klei, in ruime mate voorhanden. Met de arm of met een stuk hout kan het aardewerk worden gevormd en worden gekleurd of gedecoreerd met tekens voordat de klei droog is. De decoraties die worden gebruikt verschillen per streek. Het zuidoosten van de Molukken is ook bekend om haar prachtige weefkunst. Niet in alle eilanden in dit gebied is de weefkunst even populair, in de eilanden waar de weefkunst populair is is de houtsnijkunst juist weer minder gewild en andersom.
In de Molukse weefkunst wordt vaak gebruik gemaakt van de kleuren rood, blauw, bruin of zwart voorzien van een streepjespatroon, brede strepen of zonder patroon. De Molukken kennen ook een rijke ambachtstraditie in de bewerking van goud. Met name bij de eilanden Tanimbar, Babar en Kisar heeft dit geleid tot de produktie van prachtige sieraden. Het goud werd in oude tijden aangeschaft via handelaren uit Madagascar en via de Britten en de Nederlanders. Van het goud werden armbanden, oorringen, kronen en andere hoofdaccesoires, halsbanden en kledingaccesoires gemaakt.
De sieraden kenden verschillende patronen die vaak een symbolische betekenis hadden. Met de gouden sieraden had je een bepaalde status in de maatschappij. Tegenwoordig wordt de gouden sieraden van geslacht op geslacht overgegeven. Alleen bij bepaalde gebeurtenissen zoals religieuze ceremonies worden de sieraden te voorschijn gehaald en gedragen, maar dan alleen door degene die de sieraden geerfd hebben. Behalve materiele zaken zijn de traditionele dansvormen in de Molukken ook een lust voor het oog. De Lensodans uit Ambon is bekend in geheel Indonesie.
Bij deze dans doen zowel de mannen als de vrouwen mee en dragen ze allen een zakdoek in de rechterhand. Het is een makkelijke en sociale dans waarbij je steeds van partner wisselt waardoor je eventueel nieuwe vrienden of vriendinnen maakt. Een andere Ambonese dans is de cakalele. De cakalele is van oorsprong een oorlogsdans die werd uitgevoerd om de goden te eren voor met richting het slagveld vertrok. Elke danser draagt hierbij een houten zwaard en een langwerpig houten schild.
Doordat er weinig toeristen naar de Molukken afreizen, zijn de eilanden daar ook niet op ingericht. De sfeer is relaxed. Er zijn veel mooie zandstranden op maluku. Kom helemaal tot rust en laat de buitenwereld even voor wat het is een beetje ontspanning op maluku.
De duizenden eilanden van de Molukken zijn rijk aan mooie stranden waar je heerlijk kunt relaxen. Er zijn witte en zwarte zandstranden op maluku met interessante riffen en prachtige rotsen in de branding.
Op het eiland Ambon en het nabijgelegen Saparua vind je mooie stranden. Bij Seram aan de noordkust en bij het grootste eiland Halmahera heb je een goede keus. Ten zuiden van Seram bij de Banda-eilanden liggen tal van prachtige zandstranden.
Bij het eiland Buru ten westen van Ambon liggen stranden waar geen mens komt. In het zuidoosten van de Molukken, bij de Aru-eilanden, kom je bij de kust moerassige gebieden tegen. Maar ook daar liggen een paar paradijsjes. Voor alle eilanden, centraal of afgelegen, geldt dat er altijd wel een fijn strand te vinden is. Pasir Panjang op de Kei eilanden wordt door reizigers vaak één van de mooiste stranden genoemd te worden, het zand wordt vergeleken met meel zo fijn.
